กระตุ้นไข่ ห้ามกินอะไร? อาหารที่ควรเลี่ยงเพื่อเพิ่มโอกาสสำเร็จในการตั้งครรภ์

สำหรับคู่รักที่กำลังวางแผนสร้างครอบครัว การเตรียมร่างกายให้พร้อมเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะฝ่ายหญิงที่อยู่ในช่วง "กระตุ้นไข่" เพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ การดูแลโภชนาการให้เหมาะสมจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม บทความนี้ BeyondIVF จะพามาดูกันว่าในช่วงกระตุ้นไข่ ห้ามกินอะไรบ้าง อะไรที่ควรเลี่ยง แล้วอะไรที่ควรกิน เพื่อให้การกระตุ้นไข่เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพที่สุด

การกระตุ้นไข่ หรือ Ovarian Stimulation คือ การใช้ยาฮอร์โมนสังเคราะห์ที่เลียนแบบฮอร์โมนธรรมชาติของผู้หญิง แล้วฉีดหรือรับประทานเข้าไปเพื่อกระตุ้นให้รังไข่ผลิตไข่หลายใบในรอบเดือนเดียว ซึ่งจะมีความแตกต่างจากการตั้งครรภ์ธรรมชาติที่ผลิตไข่เพียงใบเดียว การกระตุ้นไข่เป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์สำหรับผู้มีลูกยากที่เข้าสู่กระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว เช่น ICSI หรือ IVF รวมถึงผู้ที่ต้องการฝากไข่เพื่อวางแผนมีบุตรในอนาคต

โดยการกระตุ้นไข่นั้นผู้ป่วยจะได้รับการยากระตุ้นไข่ตกแบบต่าง ๆ เช่น แบบรับประทาน แบบฉีด ตามที่แพทย์ได้มีการประเมินตามความเหมาะสม และเมื่อได้รับการกระตุ้นไข่แล้วก็จะมีการติดตามผลกับแพทย์อย่างใกล้ชิด เพื่อดูการตอบสนองของรังไข่ ปริมาณและขนาดของไข่หลังจากได้รับยากระตุ้น

ในระหว่างการกินยากระตุ้นไข่ หรือฉีดยากระตุ้นไข่อยู่นั้น นอกจากการดูแลปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดแล้ว การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมก็เป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้กัน เพื่อให้ได้ไข่ฟองใหญ่ และไข่มีการพัฒนาได้ไข่หลาย ๆ ใบ ดังนั้น ฝ่ายหญิงคนไหนที่กำลังวางแผนจะเป็นคุณแม่ในอนาคต มาดูลิสต์อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในระหว่างที่กินหรือฉีดยากระตุ้นไข่กันว่า ห้ามกินอะไรบ้างในช่วงนี้

• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารหมักดอง อาหารสุก ๆ ดิบ ๆ 
• ลดการดื่มเครื่องดื่มที่คาเฟอีนสูง เช่น ชา, กาแฟ, มัทฉะ หรือเครื่องดื่มชูกำลัง เพราะเครื่องดื่มเหล่านี้อาจทำให้ฮอร์โมนแปรปรวน และลดโอกาสตั้งครรภ์ได้
• ไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์เด็ดขาด เพราะอาจไปรบกวนการทำงานของฮอร์โมน และอาจส่งผลให้ไข่มีคุณภาพที่ไม่ดีได้
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสหวานจัด หรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมเค้ก ขนมหวานต่าง ๆ เพราะอาจส่งผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ของฝ่ายหญิงทางอ้อม รวมถึงอาจกระตุ้นการอักเสบในร่างกายได้
• งดอาหารที่มีไขมันทรานส์ มักพบในอาหารจำพวกอาหารแปรรูปและของทอด เพราะอาจส่งผลเสียต่อระบบสืบพันธุ์ได้โดยตรง

อย่างไรก็ตาม เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ควรงดอาหารเหล่านี้อย่างน้อย 1-2 เดือนก่อนกระตุ้นไข่ และงดไปอีกสักระยะจนตั้งครรภ์

นอกจากเรื่องที่ควรรู้ว่าช่วงกระตุ้นไข่ห้ามกินอะไรแล้ว อีกหนึ่งเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญในช่วงกระตุ้นไข่นั่นก็คือ การดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี เพื่อเป็นการเตรียมร่างกายให้พร้อม และเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการตั้งครรภ์ ลองมาดูกันว่ามีการดูแลตัวเองในเรื่องอะไรบ้างที่ควรให้ความสำคัญเป็นพิเศษ

• ดื่มน้ำและพักผ่อนในแต่ละวันให้เพียงพอ
• รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อสัตว์ต่าง ๆ, ไข่ขาว, เต้าหู้, นม, โยเกิร์ต และนมถั่วเหลือง รวมไปถึงอาหารที่มีโอเมก้า-3 สูงอย่างอะโวคาโด, ปลาแซลมอน, ปลาซาร์ดีน, ปลาทูน่า, พืชตระกูลถั่ว เพื่อบำรุงร่างกาย
• รับประทานผักและผลไม้เพื่อให้ร่างกายได้รับวิตามินแร่ธาตุ และไฟเบอร์ที่เหมาะสม เช่น ผลไม้ตระกูลเบอรี่, ส้ม, ผักใบเขียว, บรอกโคลี
• รับประทานอาหารที่ปรุงสุก สะอาดทุกมื้อ
• ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย สงบ เพื่อให้ร่างกายไม่เกิดความเครียด
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายแบบหนัก ออกกำลังกายแบบหักโหม หรือการออกกำลังกายที่มีการกระโดด เคลื่อนไหวร่างกายเร็ว ๆ เยอะ ๆ เช่น การวิ่ง, การเวทเทรนนิ่ง, การคาร์ดิโอ, การยกน้ำหนัก, กีฬาที่ต้องเคลื่อนไหวร่างกายและใช้แรงเยอะ เป็นต้น

การดูแลตัวเองช่วงกระตุ้นไข่นั้นถือว่าสำคัญมาก เพราะจะช่วยให้ร่างกายของฝ่ายหญิงพร้อมสำหรับการผลิตไข่ที่แข็งแรง มีคุณภาพ ซึ่งไข่ที่มีคุณภาพดีจะเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิ และพัฒนาไปเป็นตัวอ่อนที่สมบูรณ์ได้ง่ายขึ้น การดูแลสุขภาพในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการปรับไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิต การออกกำลัง การกินอาหารที่มีประโยชน์ หรือการลดความเครียดในช่วงที่กระตุ้นไข่ จะส่งผลดีต่อร่างกาย ทำให้ตอบสนองต่อยาฮอร์โมนได้ดียิ่งขึ้น และมีโอกาสประสบความสำเร็จมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทำเด็กหลอดแก้ว หรือการฝากไข่ไว้ใช้ในอนาคตก็ตาม

1. ช่วงกระตุ้นไข่ออกกำลังกายได้ไหม?

ในช่วงที่กระตุ้นไข่สามารถออกกำลังกายได้ แต่แนะนำว่ารูปแบบการออกกำลังกายที่ออก ควรเป็นการออกกำลังกายแบบเบา ๆ เช่น การยืดเหยียด โยคะ หรือการเดิน เป็นต้น

2. เป็นคนติดกาแฟ ช่วงกระตุ้นไข่ สามารถกินกาแฟได้ไหม? 

ช่วงกระตุ้นไข่แพทย์จะแนะนำให้หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนสูง แต่ในกรณีที่เป็นคนติดกาแฟ และไม่สามารถงดได้ แพทย์อาจแนะนำให้ปรับเป็นการลดปริมาณการดื่มในแต่ละวันลงแทน เช่น ปริมาณคาเฟอีนที่ได้รับไม่เกิน 200 mg./วัน

3. หลังรับยา ฉีดกระตุ้นไข่ไปแล้ว มีอาการข้างเคียงอะไรบ้าง?

หลังกินยากระตุ้นไข่ หรือฉีดยากระตุ้นไข่ไปแล้ว ร่างกายอาจมีการตอบสนองที่แตกต่างกันออกในแต่ละคน ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้ มีดังนี้

• ปวดท้องน้อยและท้องอืด โดยเป็นอาการที่พบได้บ่อย เพราะไข่ในรังไข่กำลังเติบโต ทำให้รู้สึกอึดอัด หรือเกิดความรู้สึกแน่นบริเวณท้องน้อย
• มีอารมณ์แปรปรวนอารมณ์สวิงไปมา สาว ๆ บางคนที่รับยากระตุ้นไข่ไปแล้วอาจจะรู้สึกหงุดหงิดง่าย เครียด หรือมีอารมณ์ที่อ่อนไหวได้ เพราะเมื่อรับยากระตุ้นไปส่งผลให้ฮอร์โมนเกิดเปลี่ยนแปลง จนส่งผลทำให้เกิดอารมณ์ต่าง ๆ ขึ้น
• รู้สึกเจ็บหรือเกิดอาการคัดตึงบริเวณเต้านม สาเหตุมาจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกาย จึงอาจทำให้เกิดอาการข้างเคียงนี้ขึ้นได้
• คลื่นไส้หรือวิงเวียน บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้ มึนงงได้ โดยเฉพาะผู้ที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเป็นพิเศษ

4. กระตุ้นไข่กี่วันถึงจะเก็บไข่ได้

ปกติแล้ว การกระตุ้นไข่จะใช้ระยะเวลาในการกระตุ้นประมาณ 10-14 วัน ก่อนเก็บไข่ ซึ่งฝ่ายหญิงจะได้รับการตรวจอัลตราซาวนด์ รวมไปถึงการตรวจระดับฮอร์โมนเพื่อติดตามผล เมื่อไข่มีขนาดที่เหมาะสม (ประมาณ 18-20 มิลลิเมตร) แพทย์ก็จะมีการฉีดฮอร์โมนกระตุ้นให้ไข่ตก และจะทำการเก็บไข่ภายใน 36 ชั่วโมงหลังจากนั้น

การกินยากระตุ้นไข่ตก ฉีดยากระตุ้นไข่ เป็นขั้นตอนสำคัญในการเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ ซึ่งสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามเมื่ออยู่ในช่วงกระตุ้นไข่ นั่นก็คือ การเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เพื่อให้ไข่มีคุณภาพดีและเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการตั้งครรภ์

ช่วงกระตุ้นไข่ควรใส่ใจเรื่องอาหารเป็นพิเศษ ห้ามกินอะไรที่เสี่ยงต่อการทำให้ฮอร์โมนไม่สมดุล ส่งผลต่อคุณภาพไข่ ระบบสืบพันธุ์ ไปจนถึงโอกาสในการตั้งครรภ์ด้วย 

หากคุณกำลังสงสัยว่าอาจมีภาวะมีลูกยาก หรือต้องการวางแผนฝากไข่เพื่อมีลูกในอนาคต ที่ Beyond IVF เราพร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการเติมเต็มความสุขทุกครอบครัว ด้วยบริการดูแลวางแผนการตั้งครรภ์ตั้งแต่เริ่มต้นจนประสบความสำเร็จ ด้วยทีมแพทย์เฉพาะทางที่พร้อมให้คำปรึกษา ตลอดจนวางแผนในการมีลูกที่เหมาะสมกับคุณ

• Line : https://lin.ee/atytxh8
• Facebook : www.facebook.com/beyondivf
  

อ้างอิงข้อมูลจาก

IVF Life. (2024, Aug 23). Ovarian stimulation: What it is and how it is performed. IVF-Life Clinics. https://www.ivf-spain.com/en/blog/ovarian-stimulation/

อ้างอิงข้อมูลจาก

IVF Life. (2024, Aug 23). Ovarian stimulation: What it is and how it is performed. IVF-Life Clinics. https://www.ivf-spain.com/en/blog/ovarian-stimulation/